Różnica między metalami żelaznymi i nieżelaznymi tkwi w samej nazwie. Termin "żelazny" pochodzi od łacińskiego słowa "ferrum", które oznacza żelazo. Metale nieżelazne to te, które nie zawierają żadnego składnika żelaza, co oznacza, że niektóre z nich mogą być czystymi metalami, w przeciwieństwie do metali żelaznych, które składają się wyłącznie ze stopów. Metale nieżelazne istnieją od początku cywilizacji. Miedź została odkryta w 5000 r. p.n.e., wyznaczając koniec epoki kamienia i początek epoki miedzi, a wynalezienie brązu później było początkiem epoki brązu.
Brak składnika żelaznego niesie ze sobą szereg korzyści, które sprawiają, że metale nieżelazne są przydatne w miejscach, w których metale żelazne po prostu nie sprawdzą się. Ponieważ żelazo jest podatne na rdzewienie, metale nieżelazne mogą być używane do rzeczy, które wymagają wielokrotnej ekspozycji na wodę i inne czynniki, więc są idealnym wyborem między innymi do rynien, rur, elementów dachowych, części statków, a także znaków ulicznych i autostradowych. Są one również powszechnie stosowane jako powłoka na stali, aby zapobiec erozji w miejscach, w których twardszy metal żelazny jest bardziej potrzebny.
Metale nieżelazne są również bardziej miękkie i bardzo plastyczne i można je dość łatwo formować w dowolny kształt, dzięki czemu idealnie nadają się do narzędzi, które muszą wyglądać w bardzo specyficzny sposób. Będą one pasować na miejsce znacznie łatwiej i szybciej niż metale żelazne. A ponieważ magnetyczność nie zawsze jest dobrą rzeczą, na przykład w przypadku sprzętu elektronicznego, jej brak czyni je idealnym wyborem do okablowania.
Najpopularniejsze rodzaje metali nieżelaznych obejmują:
- Aluminium
- Miedź
- Ołów
- Cynk
- Cyna
Rodzaje metali żelaznych
Stal miękka
Stal miękka jest bardzo plastycznym i ciągliwym metalem, używanym głównie do produkcji nakrętek i śrub, dźwigarów budowlanych, karoserii samochodowych i bram. Jej elastyczność sprawia, że jest to bardzo wszechstronny materiał, choć należy pamiętać, że może bardzo szybko rdzewieć.
Żeliwo
Żeliwo jest najczęściej stosowane w tarczach hamulcowych samochodów, cylindrach samochodowych, imadłach metalowych, pokrywach włazów, podstawach maszyn itp. Jest to bardzo wytrzymały i mocny rodzaj metalu, ale również bardzo kruchy. Składa się głównie z przetopionej surówki, z niewielkimi ilościami innych metali. Zawartość żelaza wynosi 93%, a 4% to węgiel.
Stal wysokowęglowa/stal narzędziowa
Najczęściej używana do produkcji narzędzi ręcznych, takich jak śrubokręty, młotki, dłuta, piły, narzędzia sprężynowe i ogrodowe, stal wysokowęglowa, powszechnie znana jako stal narzędziowa, jest bardzo mocnym i twardym metalem, w większości odpornym na ścieranie. Inne jej nazwy to stal średnia. Jej zawartość węgla wynosi 1,5%.
Stal nierdzewna
Stal nierdzewna jest najczęściej spotykana w narzędziach kuchennych. Od zlewów kuchennych po sztućce, czajniki i naczynia kuchenne, ale jest również powszechna w narzędziach chirurgicznych. Swoją nazwę zawdzięcza temu, że ma bardzo wysoką odporność na zużycie, korozję wodną i rdzę. Jest to stop żelaza o zawartości 18% chromu, 8% niklu i 8% magnezu.
Stal szybkotnąca
Jak sama nazwa może sugerować, stal szybkotnąca jest używana głównie do narzędzi, które będą zaangażowane w zadania wykonywane przy dużych prędkościach i temperaturach, takich jak wiertła, narzędzia tokarskie i frezy na frezarkach. Charakteryzuje się wysoką zawartością wolframu, chromu i wanadu. Jest bardzo krucha, ale też bardzo odporna na zużycie.